«سیاست و آیین دولت داری» از نگاه میرسیدعلی همدانی

میرسیدعلی همدانی از بزرگ ترین شخصیت های  علم و فرهنگ سده های میانه است. شناخت میراث علمی این فیلسوف گواهی می دهد که وی در تعلیماتش به مسائل گوناگون فلسفی- اخلاقی، سیاست، نظریۀ معرفت، منطق، دیالکتیک و... توجه کرده است. او به ویژه دربارۀ سیاست، آیین دولت داری، اصول ادارۀ و روابط بین مردم، اندیشه های درخور توجهی دارد که امروز هم ارزش خود را از دست نداده اند. میرسیدعلی در طول عمر گرانبهای خود به کشورهای مختلف سفر کرده و درنتیجۀ آن با اَشکال مختلف سلطنت و دولت داری کشورهای گوناگون آشنا شده و توانسته دربارۀ سیاست و آیین دولت داری اندیشه هایی پرقیمت پیشنهاد کند. او همچون دانندۀ بزرگ فلسفۀ اسلام، عقاید خود را دربارۀ سیاست محض در پیوستگی به تعلیمات اسلام و پیروی از اصول حکومت داری علمای دین و دیگر سیاست مداران مسلمان سازمان داده است. عقاید اجتماعی و سیاسی علی همدانی جنبۀ دینی و اخلاقی دارند و او حلّ همه گونه مسائل سیاسی را از موضع دین و اخلاق بررسی می کند. او همچنین در ادارۀ دولت به خرد و علم و معرفت بهای بلند داده و از پادشاهان خواسته است که ضمن رعایت انصاف و عدالت، به اهل علم و فرهنگ نیز تکیه کنند. این فیلسوف بزرگ برای ادارۀ کشور شرط هایی گذاشته است که در آن حقوق و منافع مسلمانان تحت حمایت قرار گرفته است. او به حقوق رعیت غیرمسلمان نیز توجه کرده و رعایت آن ها را واجب دانسته است.